Ընդամենը մի քանի տարի առաջ՝ 2007 թ.նորոգված եւ այժմ մշակույթինախարարությանսեփականատիրությաններքո գտնվող Աղթամարի Ս. Խաչ եկեղեցու
վերաբերյալ ծայր
առան բազմաբնույթ քննարկումներ, որոնք շարունակ պատտվում էին մեկ հարցի
շուրջ. Խաչ
տեղադրելու են, թե ոչ: Թուրքական իշխանությունները մերթ հաստատում էին,
մերթ
ժխտում, դրանով կարծես թե խաղալով հայ ժողովրդի զգացմունքների եւ այն սուրբ
ավանդույթների հետ, որոնը
Մեր հարեւան երկրում՝ Թուրքիայում, օր-օրի էլ ավելանում է
անմարդկային վերաբերմունքը մշակութային կոթողների հանդեպ:
Ներկայումս Արեւմտյան Հայասատնում կառուցված հազարամյակների պատմություն
ունեցող եկեղեցիներից հատուկենտ մասունքներն են միայն կարողացել դիմակայել
թուրքական վայրագություններին: Այս երկրում եկեղեցիներն ու մշակութային մի
շարք կոթողներ ավերվեցին անձամբ թուրք ժողովրդի ձեռքով, ովքեր խաղաղ
պայմաններում սրբատեղիները օգտագործեցին իբրեւ ռազմական վարժությունների
թիրախ, քանդվեցին, ռմբակոծվեցին
ու թալանվեցին հազարավոր եկեղեցիներ, որոնց մասին քաղաքակիրթ
հասարակությունը լռեց …
Թուրքիայի Հայոց պատրիարքարանի Հոգեւոր խորհրդի նախագահ Աթեշյանը ավետելով, որ սեպտեմբերի 12-ին Վանի Աղթամար կղզում գտնվող Սուրբ խաչ եկեղեցում կատարվելիք պատարագի մասնակիցների թվի առումով սահմանափակումներ չեն լինելու, ասաց. Կազմակերպելու ենք մի այնպիսի արարողություն և տոն, որը օրինակ ծառայի ողջ աշխարհին:
Ավերակ
վիճակում գտնվող Օշվանքը, ուր ամեն տարի ուխտագնացության են գալիս
քրիստոնյա վրացիները, այս տարի ընդգրկվել է Մշակույթի և զբոսաշրջության
նախարարության վերականգնման ծրագրում: Նախարարությունից հաղորդվել է, որ
վանքի տեղագրական չափագրումներից և վերականգնման նախագծերի մշակումից հետո
կսկսվեն վերականգնողական աշխատանքները:
Կարծես թե բարձրացել
է հայկական պատմական եկեղեցիների վերականգնման մի մեծ փոթորիկ: Չնայած
ոտքի են կանգնեցվում համայնքին չպատականող հուշարձանները /խոսքն այտեղ
հայկական համայնքի մասին է/, այնուամենայնիվ նրանք
գոհ են, որ հուշարձաները վերականգնվում են: Եթե սեփականատերը հարմար
համարի, սեփական եկեղեցում թույլ կտա տարեկան գոնե
մեկ անգամ ծիսական արարողության անցկացումը:
Վանա լճի ամենամեծ կղզին Աղթամարն է: Այս կղզում է գտնվում «Սուրբ խաչ»
եկեղեցին՝
կառուցված 915-921 թթ.:
Ավերակ
վիճակում գտնվող Օշվանքը, ուր ամեն տարի ուխտագնացության են գալիս
քրիստոնյա վրացիները, այս տարի ընդգրկվել է Մշակույթի և զբոսաշրջության
նախարարության վերականգնման ծրագրում: Նախարարությունից հաղորդվել է, որ
վանքի տեղագրական չափագրումներից և վերականգնման նախագծերի մշակումից հետո
կսկսվեն վերականգնողական աշխատանքները: 
Կարծես թե բարձրացել
է հայկական պատմական եկեղեցիների վերականգնման մի մեծ փոթորիկ: Չնայած
ոտքի են կանգնեցվում համայնքին չպատականող հուշարձանները /խոսքն այտեղ
հայկական համայնքի մասին է/, այնուամենայնիվ նրանք
գոհ են, որ հուշարձաները վերականգնվում են: Եթե սեփականատերը հարմար
համարի, սեփական եկեղեցում թույլ կտա տարեկան գոնե
մեկ անգամ ծիսական արարողության անցկացումը: 
