Գլխավոր էջ
» 2010 » Մայիս » 7 » ԸՍՏ ՄԱՐԱՇԼԸԻ` ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ԻՐ ԲԱԺԻՆՆ ՈՒՆԻ ԹԵ ԳԵՐՄԱՆԻԱՆ ԵՒ ԹԵ ՔՐԴԵՐԸ
03:40
ԸՍՏ ՄԱՐԱՇԼԸԻ` ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ԻՐ ԲԱԺԻՆՆ ՈՒՆԻ ԹԵ ԳԵՐՄԱՆԻԱՆ ԵՒ ԹԵ ՔՐԴԵՐԸ
Ինչպես փոխանցում են Գերմանական
լրատվամիջոցները Բեռլինումտեղի է ունեցել ՌեջեփՄարաշլըյի«Հայ սոցիալ-դեմոկրատականշարժումըեւ 1915 թ. Հայոցցեղասպանությունը» վերնագրովգրքիշնորհանդեսը:
Շնորհանդեսին իր ելույթումհեղինակը հակիրճ ներկայացրել է գրքի բովանդակությունը, անդրադառձել 1915 թվականինտեղիունեցածողբերգականիրադարձություններումհամիդյանգնդերիեւքրդերիունեցած ողբերգական դերին:
Հանդիպման ընթացքում ներկաների դատին է ներկայացվել նաեւ հեղինակիկողմիցպատրաստված «Կորածդեմքերեւանձայնճիչ» վավերագրականֆիլմը, որը դարձյալ Հայոց մեծ Եղեռնի անդրադառձն է :
Մարաշլըն առաջին անգամ չէ, որ ցեղասպանության տարիներին
ներկյացնում է նաեւ քրդերի ունեցած ողբերգական դերակատարության մասին: Նա բազմիցս
է նշել, որ քրդերը եւս մեղավոր են ցեղասպանության եւ կոտորածի համար. «Այս
ողբերգական իրադարձությունների մեջ մենք էլ ունենք մեղքի մեր բաժինը»,-նշել է
գրողը հարցազրույցներից մեկում:
Շնորհանդեսին հաջորդած
քննարկման ժամանակ Զեկույցովհանդես ենեկել մի շարք մտավորականներ՝
ազգությամբ քուրդ, գերմանացի եւ այլն:
Մարաշլըյի գիրքը բաղկացած է մի քանի բաժիններից: Գրքի
առաջին մասում հեղինակն անդրադառնում է պատմական իրադարձություններին: Երրորդ մասը
վերնագրված լինելով «1915 թվականի ցեղասպանություն» նկարագրում է ցեղասպանության
նախապատրաստումը,ընթացքը, եւ ընթերցողի
ուշադրությունը հրավիրումհետեւանքների ու
արդյունքների վրա: Այս բաժնում առանձնացվածենթավերնագրերի մեջգրողը
քննության է դնում ներգաղթի հրամանը, դրա գործադրման եղանակները, ցեղասպանության
մեջ հասարակաքաղաքական պատասխանատվության խնդիրները,ինչպես նաեւ գերմանացի զինվորների ունեցած դերը
եւ այլն:
Գրքում Մարաշլըն
քննարկում է մշակութային ցեղասպանությունը, ասմիլացիոն քաղաքականության հարցը:
Նմանատիպ միջոցառումներով հաճախ է հանդես գալիսՌեջեփ Մարաշլըն եւ հանդիսատեսի ուշադրությունը
հրավիրում իր քննարկումների եւ եզրահանգումների վրա:
Ռ. Մարաշլըյի մասնակցությամբ հաջորդ քննարկման մասին այս
անգամ գրում է etha.com կայքը: Կայքի փոխանցմամբ, ԲելգիայիԴեմոկրատհայերիմիության կողմից կազմակերպվել է Հայոցցեղասպանությանընվիրվածսեմինար. «Սեմինարն սկսվեց է սինեվիզիոնցուցադրությամբ: Երբէկրանինարտացոլվեցին 1915 թ. տեղիունեցածցեղասպանությանտեսարանները, դահլիճումհուզմունքնկատվեց»,-գրված է
կայքում:
«Գերմանիանիրբաժիննունիցեղասպանությանմեջ»
Ցուցադրումիցհետոելույթով հանդես է եկել ՌեջեփՄարաշլըն, որըՀայոցցեղասպանությանպատմականգործընթացըլուսաբանելով, հայտնել է, որ«Միությունևառաջադիմություն»կուսակցությանհիմքումընկածեն եղել ցեղասպանգործողություններ: Մարաշլըննշելով, թեայնօրերին, երբՄիությունեւ առաջադիմությունկուսակցությունըկազմակերպումէրՀայոցցեղասպանությունը, աջակցությունէրստանումգերմանականկայսրությունից, հայտնել է նաեւ, որՀայոցցեղասպանությանծրագրավորմանեւիրականացմանմեջտեղենգտելնաեւգերմանացիսպաները: Մարաշլընիրունկնդիրներիուշադրությունըհրավիրեցայնհանգամանքիվրա, որտվյալժամանակաշրջանումգերմանականպետությունըՕսմանյանկայսրությանռազմավարականգործընկերնէր: Նանշել է նաեւ, որպարզապես այս պարագայում Գերմանիայի ցեղասպանության մասին իբր անտեղյակությունը
անհնար է:
«Անատոլիայիժողովուրդներըթուրքացվելեն»
ՌեջեփՄարաշլըննշեց, որ հեղափոխականշարժմանմեջառաջինանգամՀայոցցեղասպանությանդեմհանդեսէեկելԻբրահիմՔայփաքքայան, իսկհեղափոխականխմբերըկողմենարտահայտվելազատագրականպատերազմներին ընդհանրապես:
Մարաշլընհավելեցնաեւ, որջանացելենԱնատոլիայիժողովուրդներիննախմահմեդականացնելեւապա` թուրքացնել, և,որպեսհիմնավորումհիշեցրեց, որԹուրքիայիԱզգայինպաշտպանությաննախարարՎեջդիԳյոնյուլը 2008 թ. Բրյուսելումկայացածմիժողովումասելէր, թե «Եթեայնօրերիննմանշարժումչլիներ, այսօրմեզմոտթուրքերենխոսողոչմիմարդչէրլինի»:
«Սխալ է այն պատկերացումը, որի
համաձայն կոտորածներիկամցեղասպանությանմեջժողովուրդներըպատասխանատվությունչենկրում»,-ասել է Ռ.Մարաշլըն՝ իր ասելլիքը հիմնավորելով այն պարզ
բացատրությամբ, որ կոտորածից հետո այդ անմեղ զոհերի վաստակածը մնում է սպանող
ժողովրդի բնակչությանը, որն էլ տիրանալով ունեցվածքին կարող է ժխտել
իսկությունը:
Այս անգամ էլ Մարաշլըն
մեղադրականով հանդես եկավ Գերմանիայի եւ քրդերի դեմ, սակայն, հավելեց, որ եղել են
քրդեր, որոնք կոտորածից հետո վերադարձրել են գույքրը իրական տերերին: «Այս մասին
խոսելիս, Մարաշլըյի աչքերին երեւացին արցունքներ»,-գրված է կայքում զետեղված
հոդվածում: